Werelddierendag & Franciscus van Assisi

Dierendag gaat ver terug. Naar mei 1929. Tijdens een congres in Wenen, waar verschillende verenigingen die voor de rechten van het dier opkwamen, bijeen waren. Daar werd besloten om één dag per jaar tot Werelddierendag uit te roepen om zo aandacht te vragen voor het welzijn van dieren.

SINT FRANCISCUS VAN ASSISI

De keus viel op 4 oktober omdat dit de gedenkdag is van Sint Franciscus van Assisi. Deze heilige stond bekend om zijn grote liefde en respect voor al het leven, vooral van de dieren. De manier waarop hij over dieren dacht kan je goed teruglezen in een citaat dat aan hem wordt toegeschreven:

‘Alle schepselen op aarde voelen als wij, streven naar geluk als wij. God wenst dat wij de dieren bijstaan wanneer ze hulp nodig hebben. Wij hebben een hogere opdracht ze van dienst te zijn wanneer ze ons nodig hebben. Mensen die enig schepsel Gods uitsluiten van hun compassie en medelijden, zullen op soortgelijke wijze handelen tegenover hun medemensen’.

En het gaat verder. Zo is er de legende dat Franciscus met dieren kon praten. Bijvoorbeeld het verhaal over een preek die hij hield voor een groep vogels. Zij vlogen niet weg toen Franciscus op ze af kwam lopen, sterker nog, ze luisterden aandachtig naar zijn preek.

WERELD-dierendag

Dierendag wordt in veel landen gevierd.  De eerste officiële dierendag in Nederland was op 4 oktober 1930. Amerika, Engeland, Duitsland, Oostenrijk en Australië vieren het ongeveer vanaf dezelfde periode.


Toch leuk om achter de herkomst van Werelddierendag te komen. Nooit geweten dat Franciscus van Assisi erachter zat ;-)

Zijn naam heb ik zeker wel eerder gehoord, als klein meisje bij mijn ouders in Utrecht. Komend uit een Katholiek gezin was het mijn moeder die zijn naam wel eens noemde. Bij welke gelegenheid weet ik echt niet meer. Misschien wel vanwege het feit dat ook zij erg van vogeltjes hield. Vooral dat ene mozambiquesijsje…Pietje heette ze.

En nu ga ik onze rood-witte kater Chucky maar even een lekker maaltje voorzetten!

Fijne dierendag..hartelijke groet, Mirjam

Vermenging van culturen, zichtbaar in een paisley ketting..

Eigenaar zijn van een online winkel is leuk! 
Leuk en leerzaam en vol met 'ontmoetingen' met andere culturen en kunstuitingen.

Zoals nu, op zaterdagochtend waarin ik druk bezig ben met het in de winkel zetten van de nieuwe kettingen uit Kenia. 
Gemaakt door de mensen van KAZURi met kralen van keramiek, waarbij me één ketting in het bijzonder opvalt....de ketting 'Mixed Cultures'.

De pakkende eenvoud van het materiaal, de warme, op elkaar afgestemde kleuren maar vooral het paisley patroon wat als reliëfafdruk op deze kralen gestempeld is maakt deze ketting zo bijzonder.
Omdat ik het leuk en belangrijk vind om onze klanten zoveel mogelijk achtergrond informatie te geven over onze artikelen ben ik gaan googelen om meer te weten te komen over dit exotische patroon.

 

Paisley is de aanduiding voor een abstract textielmotief. De naam komt van de in Schotland gelegen stad Paisley. De stad was in de 19e eeuw een belangrijk centrum van de textielindustrie. Het motief is echter niet Schots. Het werd al gebruikt ten tijden van de Perzische Sassanidendynastie die het via het Mogolrijk naar India exporteerden. Daar kwamen Britse koloniale soldaten ermee in aanraking. Zijden sjaals en stoffen met dit motief namen ze weer mee terug naar hun moederland. Door het gebruik aan het hof van koningin Victoria werd het motief erg populair. Maar door de hoge kosten van de import bleef het gebruik voorbehouden aan de hogere klasse.

Nu, in 2017, is alles binnen handbereik. Culturen mengen en daarmee ook de kunstvormen. 
En juist dat maakt deze ketting zo bijzonder. Afrika en India in één sieraad verenigd!

De ideale moeder volgens moeders wereldwijd

Moederdag, is dat nu een feestdag dat uitgevonden is door de commercie, of een fenomeen dat diep in ons collectief bewustzijn is geworteld? Waarschijnlijk allebei. Er wordt altijd geld verdiend en uitgegeven aan zaken die mensen belangrijk vinden, en daar is helemaal niets mis mee.
Want moederschap moet altijd gevierd worden. Vooral goed moederschap. Dat werpt de vraag op of er wereldwijd consensus bestaat over wat 'goed moederschap' nu eigenlijk is. Het onderzoek “Is the ideal mother a sensitive mother?” van prof.dr. Judi Mesman (Universiteit Leiden) laat zien dat moeders het hierover aardig eens zijn in de onderzochte 26 culturele groepen. Moeders gaan massaal voor de 'sensitieve moeder':

"Een sensitieve moeder let op de behoeften en gemoedstoestand van het kind en past daar haar eigen gedrag op aan. Als een kind huilt zorgt een sensitieve moeder voor troost en als een kind tevreden zelf speelt, geeft een sensitieve moeder daar ruimte voor zonder het kind te onderbreken.

Video-observaties van moeders in verschillende landen laten wel zien dat de manier waarop moeders sensitief reageren op hun kinderen cultuurspecifiek kan zijn. Zo reageren moeders  in Westerse landen vaker met woorden op het gedrag van jonge kinderen door bijvoorbeeld de behoefte van het kind te benoemen. In andere landen reageren moeders vaker lichamelijk door bijvoorbeeld het kind zo te verplaatsen dat hij iets interessants beter kan zien."

Een mooi resultaat toch? 

Koningsfeesten in de tropen

Vieren andere landen ook de verjaardag van hun staatshoofd? En hoe zit dat met de batik landen?
Nederland lijkt met Koningsdag meer regel dan uitzondering te zijn. Verjaardagen van staatshoofden lijken alleen officieel door het volk te worden gevierd als er een koningshuis is. Presidentslanden als Indonesie en India vallen dan al meteen af. In de VS is er nog wel Presidents Day, een vrije dag op de derde maandag van februari, gebaseerd op de geboortedag van George Washington.
In Azië zijn we aangewezen op Thailand en Maleisië. Op 5 december vierde Thailand de verjaardag van koning Rama IX. Met de recent nieuwe koning Rama X is nog niet bekend hoe dit verder zal gaan, maar hij is in elk geval jarig op 28 juli. In Maleisië wordt de verjaardag van de koning gevierd op de eerste zaterdag van juni.
Dit zijn geen leuke volksfeesten zoals in Nederland, maar vrije dagen waarop iedereen vooral veel reist om bij familie te zijn. In Thailand is er nog wel enige uitbundigheid. Huizen en straten worden met vlaggen en portretten versierd, en men gaat gekleed in het geel. Er vinden ook religieuze vieringen plaats, en evenementen als sportwedstrijden.

Dus geen Koningsfeesten in de batik landen? Jawel - de Nederlandse expats in den vreemde grijpen 27 april aan om hun eigen tropische Koningsfeest te organiseren. Niet op straat, maar in hotels.

Keukenhof in de tropen

Veel Indonesische toeristen bezoeken deze dagen weer de Keukenhof , ze zijn gek op tulpen. Toen ik op bezoek ging naar mijn tante op Java nam ik een doosje tulpenbollen voor haar mee. Ze was namelijk dol op bloemen. Toen ik haar de bollen gaf keek ze teleurgesteld - ze wist al dat ze niet groeien in de tropen.
Dat laatste is niet helemaal waar. Op het Diengplateau op Java, zo'n 2000 meter hoog, is het klimaat Europees. het kan er 's nachts zelfs vriezen. Bewoners aldaar zijn begonnen met het zaaien van tulpenzaadjes. Tussen andere Europese bloemen groeien daar nu gewoon tulpen. Niet zoveel als op de Keukenhof. Maar wel in een prachtige omgeving, waar overigens de oudste tempels van Java staan.

Bohemian style

Misschien ken je het wel -  de bohemian look, of 'boho-chic' als modeverschijnsel. Hiermee wordt een hippie-achtige stijl bedoeld die zijn weg ook heeft gevonden in de haute couture. Dit is niet iets van de 21e eeuw - het heeft zijn oorsprong in de 19e eeuw en verwijst naar inwoners van Bohemen in Tsjechië. Zigeuners in Frankrijk werden geacht daarvandaan te komen. Zij werden het symbool voor een vrije, anti-burgerlijke levensstijl die sommige Franse artiesten destijds nastreefden. Deze vrije anti-burgerlijkheid is tot en met vandaag de rode draad voor vele uitingen van kunst en life styles. Denk bijvoorbeeld aan de film Moulin Rouge, die de bohemians van destijds mooi weergeeft, inclusief Toulouse-Lautrec. Het summum van vrijheid, creativiteit en anti-burgerlijkheid was natuurlijk de hippie cultuur die in de jaren zestig tot volle bloei kwam. Hieruit kwam de zogenaamde Hippie-chic stijl voort. Deze stijl wordt vaak gezien als een synoniem voor boho-chic. Als er al een verschil is, dan is het dat hippie-chic zich meer kenmerkt door bloemmotieven en felle kleuren, verwijzend naar de psychedelische kant van de hippie cultuur. Omdat bohemian style al een lange geschiedenis heeft, kan de hippie-chic style als een variant op de bohemian style worden gezien. Kleurrijke spullen, zoals de ikat tassen van Zak Woow die Butik Batik verkoopt passen mooi in dit stijlbeeld.

Verboden vruchten

Het thema van de boekenweek 2017 is 'verboden vruchten'. Iedereen heeft daar een beeld bij, maar zou dit begrip ook terugvoeren naar echte vruchten? We denken daarbij meteen aan de appel van Eva. Op de website van de Groningse bioloog Klaas Nanninga vond ik echter een interessant stukje betreffende de 'coco-de-mer', een gigantische vrucht van 15 tot 30 kilo. het is de grootste vrucht van de wereld. De bomen zijn zeer zeldzaam en worden honderden jaren oud.
Eeuwenlang is deze vrucht een raadsel geweest, omgeven door allerlei mythen. Deze 'zee-kokosnoot' werd zo genoemd door Franse zeelieden die de vruchten zagen drijven in de Indische oceaan. Ze spoelden soms aan op de kusten van de batik landen. Sommigen verbonden de vrucht aan de mythe van Garuda, de mythische vogel die zijn naam heeft gegeven aan de Indonesische vliegmaatschappij. Deze vogel zou nestelen in de boom die de coco-de-mer voortbracht.
Omdat de mannelijk vrucht op een enorme penis lijkt, en de vrouwelijke vrucht op zijn vrouwelijke tegenhanger, werden ook allerlei erotische mythen aan de vrucht opgehangen. In het strenge Victoriaanse tijdperk werd deze vrucht daarom al gauw een verboden vrucht. het is de moeite waard om hierover te lezen op de websitie van Klaas Nanninga. Daar kan haast geen boekenweekgeschenk tegenop!

Internationale vrouwendag langs de batik route

Is Internationale vrouwendag (8 maart) wel echt internationaal? Wat wordt er georganiseerd in India, Afrika en Indonesië? Deze vraag kwam vorig jaar bij me op, wetende dat deze dag voortkomt uit het westerse feminisme, en pas erkend werd door de de VN in 1978. Ik kwam terecht op de site www.internationalwomensday.com, waar allerlei initiatieven en acties worden gedeeld. Dit gaat van getuigenissen door bekende personen, tot acties, evenementen en kunstuitingen, nu gewijd aan het thema van 2017: 'Be Bold for Change'. Boodschap: vrouwenemancipatie gaat te langzaam als we niet steviger inzetten. Yes we can.
Konden we vorig jaar nog geen activiteiten in Indonesia vinden, dit jaar zien we bijvoorbeeld op Bali de organisatie WISE zich inzetten. En in Jakarta wordt nu meegedaan aan de wereldwijde Global Mentoring Walk, De lijst wordt nog steeds gedomineerd door westerse landen, maar daarnaast zijn er zeker ook een paar Afrikaanse landen waar bij deze dag wordt stilgestaan. Conclusie: Vrouwendag is zeker internationaal, leeft nog steeds niet in elk land evenveel, maar dit verandert langzaam ten goede.

Tip: kijk vooral op de pagina met kunst van, voor en door vrouwen, gewijd aan vrouwendag. Bijgaande afbeelding is daar ook van afkomstig.  

Carnaval, Holi festival en Hippie cultuur

Vorig jaar schreven wij een blog over de verschillen en overeenkomsten tussen Carnaval en het Holi festival, waarmee in India de komst van de lente wordt gevierd, maar ook de overwinning van het goede over het kwade. Mensen werpen elkaar rijkelijk bont gekleurd poeder toe, zodat iedereen uiteindelijk dezelfde kleurrijke verschijning heeft en verschillen op basis van sociale status of religie verdwijnen in één vrolijk, kleurrijk spektakel. Iedereen is gelijk geworden.

Dit in tegenstelling tot ons carnavalsfeest, dat oorspronkelijk is bedoeld om sociale tegenstellingen om te draaien: de koopman wordt zwerver, de man wordt vrouw etcetera. De stad komt tijdelijk in handen van prins carnaval, de machtigen worden tijdelijk machteloos. Waar in het Holi festival verschillen verdwijnen, worden in het carnaval de verschillen juist bevestigd door ze om te draaien.

Het poeder dat gebruikt wordt staat bekend als Hippie Powder. Het wordt niet gemaakt in India, maar in Utah, USA (!). De naam is niet verrassend. Denk aan de Rolling Stones 'She's a rainbow' - "she comes in colours..". En de hippie cultuur is al jaren terug in de hippie chic mode. Een stroming waarin Butik Batik zich ook kan vinden.

Eenheid in verscheidenheid

De wereld wordt sinds mensenheugenis gekenmerkt door een grote diversiteit aan culturele uitingsvormen en ideeën, die elkaar beïnvloeden en steeds weer nieuwe vormen voortbrengen. Van oudsher is de handel, eerst tussen stammen, later tussen volken en landen cruciaal geweest voor culturele uitwisseling. Deze rijkdom aan culturele diversiteit en interactie moeten wij koesteren, zodat wij van elkaar kunnen leren, door open te staan voor andere gezichtspunten en uitingsvormen. En zodat wij ons kunnen blijven verbazen over de rijke verscheidenheid die de mensheid voortbrengt.


Sinds het einde van de koude oorlog en de liberalisering van de handel eind vorige eeuw leek de eenwording van de wereld, in al zijn diversiteit, dichterbij dan ooit. Maar de mensheid moet nog leren om hiermee om te gaan. Sommigen zien hun vertrouwde wereldje afbrokkelen, anderen voelen zich achtergesteld omdat ze niet van de globalisering profiteren. Zij kiezen voor leiders die hun wereld weer kleiner willen maken, ingefluisterd door angst of haat voor het vreemde. Zij willen muren bouwen tegen producten en mensen van buiten de landsgrenzen.


Gelukkig is er een grote internationale tegenstroom tegen de angst en de haat. Wat helpt is ongebreidelde, eerlijke handel, zoals de handel van Butik Batik, eerlijke en mooie producten die lokaal zijn maar universeel aanspreken voor hen die er open voor staan. Fair trade voor een betere, kleurrijke wereld.

Has it ever snowed in Indonesia?

Als Nederland deze dagen gedompeld wordt in een koud sneeuwbad, denken we met verlangen naar de warme batik landen. Maar toch, sneeuwt en vriest het daar ook?

In Indonesie ben je voor sneeuw aangewezen op de hoogste bergtoppen van Papoea-Nieuw-Guinea. Voor ijs moet je in de grote Shopping Malls zijn van Jakarta, waar je een baantje kunt schaatsen op kunstijs. Wat India betreft, ook hier moet je de bergen van de Himalaya beklimmen voor de nodige sneeuwpret. De bekendste sneeuwplek van Afrika is eveneens een berg, genaamd Kilimanjaro, gelegen in Tanzania. De eeuwige sneeuw van deze machtige berg is bezongen in populaire cultuur, van Jule Verne tot Suske en Wiske. Daarnaast vinden we sneeuw in het Atlasgebergte van Marokko en op de berghellingen van Zuid-Afrika, waar populaire ski-gebieden zijn.

Je moet het in de batik landen dus hogerop zoeken, waar we in Nederland lekker laag kunnen blijven en zo vanuit huis de sneeuw in kunnen banjeren. Heerlijk! En onze Indonesische nichtjes zijn er dol op als ze in ons kikkerlandje zijn, én ze het geluk hebben dat er sneeuw is gevallen.

Ter afsluiting een mooie batik van een winters landschap, te koop in de museumwinkel van het Hermitage in Sint Petersburg. Gebaseerd op 'Winter Landschap' van de schilder Kandinsky, daaronder geplaatst.